Dwa popiersia kardynała Scipione Borghese
Dwa popiersia kardynała Scipione Borghese to marmurowe portrety stworzone przez Gian Lorenzo Berniniego w 1632 roku. Obie wersje portretu znajdują się w Galerii Borghese w Rzymie.
Opis
Dwa popiersia kardynała Scipione Borghese są wykonane z marmuru karraryjskiego. Istnieje wiele portretów kardynała, w tym obraz autorstwa Ottavia Leoniego i jeden przypisywany Lavinii Fontanie. Jednocześnie popiersie stworzone przez Giuliana Finelli jest prototypem pracy Berniniego. W pierwszej dekadzie swojego kardynalatu, Scipione Borghese starał się promować książęcy wizerunek publiczny, tworząc nowe rezydencje, budując kolekcję dzieł sztuki i stając się mecenasem ludzi literatury.
Data powstania popiersia jest potwierdzona w archiwum z 23 września 1632 roku, związanym z płatnością pięciuset skudów. Kardynał miał wtedy pięćdziesiąt sześć lat.
Analiza
Ruch głowy w lewo, półotwarte usta i czujne spojrzenie tworzą poczucie zdziwienia, które było integralną częścią barokowej estetyki w obliczu Scipione Borghese. Bernini stworzył tę rzeźbę zaledwie kilka dni po ukończeniu innego popiersia Scipione Borghese, również wystawionego w Galerii Borghese.
Biograf Berniniego, Filippo Baldinucci, stwierdził, że kiedy artysta ukończył pierwsze popiersie, zauważył pęknięcie w bloku marmuru, które jest widoczne na czole portretu, jak to jest do dziś. W związku z tym Bernini postanowił powtórzyć swoje dzieło, potajemnie wykonując drugą wersję. Nowe popiersie zostało wykonane w zaledwie trzy dni. Oba popiersia zostały zakupione przez państwo włoskie podczas pierwszej sprzedaży dzieł sztuki rodziny Borghese w 1892 roku i zostały ponownie zjednoczone w kolekcji w 1908 roku.
Inne wersje
Istnieje również brązowa wersja, stworzona z terakotowych bozzetti (prac przygotowawczych) przez Berniniego. Znajduje się ona w prywatnej kolekcji w Nowym Jorku. Ponadto, rysunek Scipione Borghese, wykonany czerwoną kredką i grafitem, znajduje się w Morgan Library w Nowym Jorku. Dodatkowo, istnieje karykatura kardynała wykonana przez Berniniego w Bibliotece Watykańskiej w Państwie Watykańskim.
Ciekawostki
- Popiersia mają ćwierć długości, przedstawiając Scipione Borghese w jego płaszczu i birecie, zależnie od jego pozycji jako kardynała Kościoła Rzymskiego.
- Ruch i żywotność modela są kluczowymi cechami popiersia.
- Po ukończeniu pierwszej wersji, „ilustrator” wypolerował popiersie, gdy zauważyli znaczące pęknięcie marmuru na jego czole, które zniekształciło jego twarz.
- Stworzenie drugiej wersji popiersia zajęło tylko trzy dni.
- Według Domenico Berniniego, kardynał Borghese zobaczył niewypolerowaną wersję i był tak pod wrażeniem, że poprosił go o ukończenie popiersia i pokazanie go Wujowi Papieżowi Pawłowi V.
- Pierwsza wersja jest często uważana za lepszą wersję.
- Istnieje również brązowa wersja, stworzona z terakotowych bozzetti (prac przygotowawczych) przez Berniniego.
- Data popiersia jest potwierdzona w archiwum z 23 września 1632 roku, związanym z płatnością pięciuset skudów.
- Popiersia są wykonane z marmuru karraryjskiego.
- Oba popiersia zostały zakupione przez państwo włoskie podczas pierwszej sprzedaży dzieł sztuki rodziny Borghese w 1892 roku.